Zelf zaaien en op deze manier zelf uw planten kweken is een leuke en spannende onderneming.

Jarenlang ben ik belast geweest met de opkweek van planten voor de sortimentstuin van de Rijks Middelbare Tuinbouwschool in Lisse. Voor deze sortimentstuin, De Berhard van Zanten tuin, kweekte wij een kleine achthonderd soorten per jaar. Voor deze soorten werden de zaaigegevens opgezocht en vastgelegd. Deze gegevens zijn nooit openbaar geweest tot nu toe.

Iedereen die deze site bezoekt mag er gebruik van maken. Denk er wel aan dat wij er succes mee gehad hebben, maar dit is geen garantie. Er kunnen nog een aantal factoren een rol spelen, zoals de kiemingskracht, de bewaartemperatuur e.d..

Zaden bewaar je droog in de koelkast!

Zelf zaaien is leuk maar ongeneeslijk, begin je ermee dan wil je het blijven doen.

Het is niet moeilijk wanneer men weet hoe het moet. Wat moeten wij zoal weten?

1. De kiemingstemperatuur.
2. De zaaidiepte.
3. Zijn het licht- , donker- of “wij doen het altijd” kiemers.
4. De opkweektemperatuur.
5. De opkweek handelingen.

In de bijlage vindt u de kiemingstemperatuur, de zaaidiepte en of het lichtkiemers zijn.

De opkweektemperatuur ligt altijd een paar graden beneden de kiemingstemperatuur.

De opkweekhandelingen.

1. Zorg voor voldoende licht!!. In huis zaaien kan wel maar de opkweek is moeilijker. De temperatuur is doorgaans te hoog in verhouding tot de hoeveelheid beschikbaar licht. In de vensterbank in het volle licht is een mogelijkheid maar daar wordt het snel te warm. Een logeerkamer gaat vaak al een stuk beter. Een hobbykamer met extra licht boven de zaailingen gaat vaak nog beter.
2. Werk met schoon materiaal. Zaaibakken e.d. goed schoonmaken!
3. Gebruik zaai- of stekgrond.
4. Maak het zaaibakje op de juiste manier klaar. Zeef het zand. De grove delen die in de zeef overblijven gaan onder in het zaaibakje. Hierop komt een laagje ongezeefd zand en daarop de gezeefde grond. De dikte van de gezeefde grond hangt samen met de tijd die u beschikbaar hebt. Hebt u voldoende tijd dan kan een dun laagje voldoende zijn, want u kunt op tijd gaan verspenen. Hebt u minder tijd dan een dikke laag. De zaailingen kunnen dan wat langer in het zaaibakje blijven staan. De gezeefde grondlaag is er voor dat wanneer u de zaailingen eruit haalt er geen worteltjes beschadigd worden.
5. Planten met een penwortel gelijk in een potje zaaien. Deze kunnen niet of zeer moeilijk verspeend worden.
6. Water geven. Zorg ervoor dat de grond voor het zaaien goed nat is. Bij lichtkiemers na het zaaien met een vernevelspuit het zaad goed nat maken, maar zorg ervoor dat het zaad niet gaat ‘zwemmen”. Bij donker kiemers de vereiste grondlaag aanbrengen, de grond aandrukken en nogmaals nat maken. DENK EROM DAT ZAAD DAT EENMAAL WATER OPGENOMEN HEEFT NOOIT MEER MAG INDROGEN!!!!! De zaaibakjes afdekken met plastic of met een glasplaatje. Donkerkiemers kunnen ook afgedekt worden met een stuk doek. Deze doek vochtig houden.
7. De temperatuur. Staat  het kweekbakje in de vensterbank in de zon denk er dan aan dat de temperatuur heel snel kan stijgen tot grote hoogte en de dodingstemperatuur snel bereikt kan worden ( boven de 35 graden Celsius.).
8. Na het verspenen ( ook in zaai- of stekgrond, eventueel gemengd met iets potgrond) oppotten in een mengsel van stek- of zaaigrond met potgrond of alleen potgrond.
9. Zo gauw de temperatuur het toelaat de opgepotte plantjes overdag buiten zetten om af te harden.
10. Na de ijsheiligen de planten met enkele uitzonderingen buiten uitplanten. Er zijn een paar soorten die het snel te koud hebben met name in de nachtelijke uren waardoor er een groeistagnatie kan optreden.

Planten die beter gelijk in een potje gezaaid kunnen worden zijn o.a.:

1. Datura
2. Eschscholzia
3. Euphorbia
4. Helianthus
5. Hypecoum
6. Ipomoea
7. Lathyrus
8. Luffa
9. Lupinus
10. Onopordum
11. Papaver
12. Phalaris
13. Roemeria
14. Silybum
15. Tripteris
16. Tropeolum

Veel succes,
W. N. Grimme.
Oud docent RMTS Lisse